Doolhof der Kalverliefde

Het los en dom gewoel dat jonge lieden plegen,
Is juist gelijck een hof met duysent omme-wegen;
    Een hof, een lustig hof, en konstigh afgemaelt,
    Een hof, een listigh hof, waerin Eenieder dwaalt;
Een hof, een schoon prieel, daar alle tuinen bloeyen,
Maer des al niettemin ook suere fruyten groeyen;
    Een hof, daer over al veel schoone rosen staen,
    Maer diese plucken wil, die vint’er prickels aen; 
Een hof een rond begrijp*, maer daer oock slimme* treken
Geduerigh omme-gaen, en nimmermeer ontbreken;
    Een hof, een diep geheym, dat niet en is te seggen,
    En dat ick niet en weet met woorden uyt te leggen;
Een hof vol bittersoet; vol aengename lagen,
Een hof vol bange vreught, en duysent vreemde slagen,
    Een hof, een noodigh mal, een hof, een wonder hof;
   Een hof, maer ‘t is genoegh; mijn hooft dat draeyt’er of.
Hier koomt een vryer aen, onseker wat te maecken,
Hy weet niet in het perck, niet weder uyt te raecken,
    Hy wil te rugge gaan, hy koomt’er dieper in,
    Hy kijckt aen alle kant; geen eynde, geen begin.
Daer roept een jonge maegt, met droefheit overwonnen,
Wat heeft mijn weeligh hert een malle daet begonnen!
    Ick soeck, ick sucht, ick sorgh, ick sie geduerig om,
    Maer al om niet, eylaes! de wegh is al te krom
Hier trotst* een moedigh quant, en meynt’er in te komen,
Maer straks is wederom sijn hope wegh genomen,
    Al doet hy wat hy kan, al loopt hy wonder ras,
    Hy vint hem wederom daer hy te voren was
Daer staet een vlugge meyt, en meynt sy raeckt’er binnen,
Maer siet! Sy moet terstont van nieuwen aen beginnen,
    Sy wist (gelijck het scheen) waer op de spille draeyt,
    En sit van stonden aen soo was’et al bekaeyt;
Een ander staet en siet, en wil een weinig rusten,
Maer siende groen gewas, soo krijght hy groene lusten,
    Het fruyt is bijster wrang, hy staet’er niettemin
    Sijn bolle lippen op, sijn volle tanden in,
Hij snoeit al wat hy vint, en door het gulsigh eten
Soo is hem met’er tijd sijn eerste wegh vergeten,
    De sloor* die met hem doet is even soo gestelt,
    Sy voelt dat haer het lijf gelijk een blase swelt,
Sy is geweldigh kwapsch* en moet geduerigh braken,
Sy weet de rauwe sucht niet weder quijt te raken,
    Sij krucht den ganschen dagh, onseker wat sy voelt,
    Vermits ‘k en weet niet wat haer in de leden woelt!
De snoeper niet te min die krijght, te sijner schanden,
Een ongesonde maegh, en even stompe tanden;
    Dat is van over lang de straffe van de lust,
    Die met onrijp gewas ontijdigh wort geblust;
Shy siet dan al het perck, en hoe het is gelegen,
Shy siet’er schoon bedroch, en hondert slimme* wegen,
    Ghy siet hoe dat de jeught hier sonder einde dwaelt,
   En wat een tuymel-geest haer in de leden maelt,
Ghy siet hoe malle Waen, hoe Schijn, en losse Droomen
Hier swieren op het velt, en spelen in de boomen,
    Ghy siet hoe dat de mensch de slimme gangen mint,
    En wonder groot vermaeck, oock in het dolen, vint;
Ghy siet hoe dat het volck wort om en om getogen,
Ghy siet hoe dat het oogh wort menighmael bedrogen,
    Ghy siet hoe wonder licht zich ieder een vergeet,
    En hoe een snoeper vaert die wrange fruyten eet.
Noch wil ick evenwel geen jonge maegt beletten,
Haer voet ter rechter uur in desen hof te setten,
    Genaeckt dan, soete jeugt; maer, eerje verder gaet,
    Laat de Cleyne uw Leytsman zijn, Eenieder uwen draed*.

Tekst en afbeelding: eerder verschenen in Blauwblad No. 03/Waartoublad, juni 2021 (p. 23-26)

Originele tekst Jacob Cats (1655): Wegh-wyser ten Houwelick uyt den Dool-hof der Kalver-liefde, naar de behoeften van ‘den ouden ende nieuwen tijdt’ ingericht door Blauwe Wolk.


TAGS