De overdrachtelijke betekenis van begrijpen 
‘met het verstand vatten, doorgronden’
is opgekomen bij de mystici. ^[1]

De etymologische snavel* van het werkwoord ‘begrijpen’ zou dus zo goed als onzeker* wijzen in de richting van Het Grijpende Verstand maar dat is weer een kakelvers concept of personage dat ons alvast sterrenstof-tot-nadenken schenkt voor een volgende editie. 

Ondanks deze korte afdwaling die reeds in de kleine broodschap werd ingebed, willen wij het vandaag toch liever over een andere woordkeuze hebben: die van de recreativiteit.

‘Recreatief’ betekent volgens den Dikke^[2] en zijn vrienden ‘ter ontspanning; met het oog op plezieruitjes’, maar zij slaan de bal ferm mis en zouden beter wat meer aan denksporten doen. Wij weten immers dat het Dietse recreacie wijst op ‘verzachting en troost (soelaas)’. Het woord is afgeleid van klassiek Latijn recreāre: ‘opnieuw scheppen, weer doen opleven, verkwikken’. Als Opkrikkertje kan dat woord dus wel tellen (al houden wij niet van #AbsoluteCijfers). 

Recreatieve activiteiten (of teksten) beogen dus oorspronkelijk een heilzaam effect en zijn bovenal gericht op ‘herstel’; niet zozeer op wat vaak wordt verkocht als ‘amusement’ of (vrijblijvend) ‘plezier’. Het ware plezier of vermaak is heilzaam, zowel voor wie het ervaart, als voor wie het organiseert of deelt.

Wijst de snavel van het (Blauwhaus) snavelkompas vandaag misschien al in de richting van een manifest voor een nieuwe stroming in de scheppende kunsten: de recreatiek of het recreativisme?

Tekst en illustratie: eerder verschenen in Blauwblad No. 01, feb. 2021 (p. 6-7).

Voetnootjes:
[1] M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009): Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdam.
[2] (den) Dikke Van Dale (woordenboek).